ενόργανη γυμναστική Ιστορία

Ιστορία

Η ενόργανη γυμναστική έχει τις ρίζες της στην αρχαιότητα και κυρίως στη Μινωική Κρήτη. Εκεί έχουν βρεθεί έργα τέχνης που απεικονίζουν δύο είδη γυμνασμάτων: το κυβίστημα και τα ταυροκαθάψια. Το κυβίστημα ήταν μια μορφή ακροβατικής γυμναστικής, αφού ο αθλητής εκτελούσε ακροβατικές κινήσεις πάνω σε σπαθιά. Στα ταυροκαθάψια ο αθλητής έπιανε έναν ταύρο από τα κέρατα και, αφού διέγραφε κυκλικές κινήσεις, στεκόταν στη ράχη του ταύρου και προσγειωνόταν στο έδαφος.

Η ιστορία της σύγχρονης ενόργανης γυμναστικής ξεκινά τον 18ο αιώνα από τους Γερμανούς Gust Muths και Frederick Jahn, που ανακάλυψαν ένα είδος γυμναστικής που απαιτούσε τη χρήση οργάνων. Μάλιστα, στον Jahn αποδίδεται και η ανακάλυψη του μονόζυγου. Η ενόργανη γυμναστική περιλήφθηκε για πρώτη φορά στους Ολυμπιακούς Αγώνες το 1896 στην Αθήνα ως άθλημα ανδρών. Οι γυναίκες διαγωνίζονται στο άθλημα αυτό από το 1928.

Η Ελλάδα έχει κατακτήσει σημαντικές διακρίσεις στο αγώνισμα. Οι πιο πρόσφατες είναι του Ιωάννη Μελισσανίδη (χρυσό στις ασκήσεις εδάφους το 1996) και του Δημοσθένη Ταμπάκου (αργυρό στους κρίκους το 2000).


Ομοσπονδίες

Η ενόργανη γυμναστική έκανε την εμφάνισή της στην Ελλάδα στα τέλη του 1880. Μέχρι το 1897 οι αγώνες διεξάγονταν από τον Σύνδεσμο Ελληνικών Γυμναστικών και Αθλητικών Σωματείων (ΣΕΓΑΣ), ενώ η Ελληνική Γυμναστική Ομοσπονδία (ΕΓΟ) ιδρύθηκε μόλις το 1997. Η Διεθνής Ομοσπονδία Γυμναστικής (FIG), μέλος της οποίας είναι και η Ελληνική Ομοσπονδία, ιδρύθηκε το 1881 και αριθμεί 125 μέλη από διάφορες χώρες του κόσμου.


Περιγραφή του αθλήματος

Οι άνδρες διαγωνίζονται στα εξής όργανα της ενόργανης γυμναστικής: έδαφος, ίππος με λαβές, κρίκοι, άλμα, μονόζυγο και παράλληλοι ζυγοί. Οι γυναίκες μετέχουν μόνο σε τέσσερα όργανα: άλμα, έδαφος, δοκός ισορροπίας και ασύμμετροι ζυγοί.

1. Έδαφος: Οι ασκήσεις εδάφους είναι κοινές για τους άνδρες και τις γυναίκες. Διεξάγονται σε ένα ταπί διαστάσεων 12x12 μέτρων, με ένα περιφερειακό όριο ασφαλείας ενός μέτρου. Οι αθλητές έχουν 70 δευτερόλεπτα στη διάθεσή τους για να εκτελέσουν ακροβατικά σάλτα, ασκήσεις δύναμης και ισορροπίας.

2. Ίππος με λαβές: Ο ίππος απευθύνεται μόνο στους άνδρες. Έχει μήκος 1,60 μέτρα, ύψος 1,05 μέτρα και η απόσταση μεταξύ των λαβών είναι 45 εκατοστά. Οι αθλητές εκτελούν ασκήσεις στον ίππο με τα πόδια κλειστά και σε διάσταση.

3. Κρίκοι: Οι αθλητές εκτελούν μια σειρά από ασκήσεις σε ειδικούς ξύλινους κρίκους που κρέμονται από ειδική μεταλλική κατασκευή, η οποία βρίσκεται σε ύψος 2,80 μέτρων από το έδαφος.

4. Άλμα: Στο όργανο αυτό χρησιμοποιείται ένα ελαφρά κεκλιμένο επίπεδο σώμα ύψους 1,25 μέτρων. Οι αθλητές (άνδρες και γυναίκες) καλούνται να εκτελέσουν περιστροφές και ελιγμούς, ύστερα από γρήγορο τρέξιμο και πάτημα στον βατήρα.

5. Μονόζυγο: Το ολυμπιακό μονόζυγο έχει διάμετρο 2,8 εκατοστά και μήκος 2,4 μέτρα. Το όργανο αυτό περιλαμβάνει ασκήσεις αιώρησης και πτήσης με αλλαγές λαβών και απευθύνεται μόνο στους άνδρες αθλητές.

6. Παράλληλοι ζυγοί: Είναι το τελευταίο όργανο όπου διαγωνίζονται οι άνδρες. Πρόκειται για δυο παράλληλες μπάρες μήκους 3,5 μέτρων που βρίσκονται 2 μέτρα πάνω από το έδαφος. Οι αθλητές εκτελούν στους ζυγούς ασκήσεις όμοιες με αυτές του μονόζυγου.

7. Ασύμμετροι ζυγοί. Πρόκειται για όργανο των γυναικών, όμοιο με τους παράλληλους ζυγούς των ανδρών. Η διαφορά έγκειται στο ότι οι ζυγοί των γυναικών είναι μήκους 2,4 μέτρων και είναι τοποθετημένοι σε διαφορετικό ύψος ο καθένας (ο πρώτος απέχει από το έδαφος 1,45 μέτρα και ο δεύτερος 1,65 μέτρα).

8. Δοκός ισορροπίας. Η δοκός ισορροπίας έχει μήκος 5 μέτρα, ύψος 1,25 μέτρα και πλάτος 10 εκατοστά. Οι αθλήτριες πρέπει να εκτελέσουν ακροβατικές κινήσεις χωρίς αστάθειες και πτώσεις μέσα σε 1 λεπτό και 30 δεύτερα.

Στην ενόργανη γυμναστική οι άνδρες διαγωνίζονται ξεχωριστά από τις γυναίκες. Αρχικά, γίνεται ο προκριματικός αγώνας με στόχο την πρόκριση στους τελικούς ομάδων, σύνθετου ατομικού και οργάνων. Στον τελικό ομάδων συμμετέχουν οι οκτώ καλύτερες ομάδες του προκριματικού, στο σύνθετο ατομικό παίρνουν μέρος οι εικοσιτέσσερις καλύτεροι αθλητές και αθλήτριες, ενώ στον τελικό οργάνων συμμετέχουν οι οκτώ καλύτεροι αθλητές στα διάφορα όργανα μεμονωμένα.


Ο εξοπλισμός των αθλητών

Οι αθλητές οφείλουν να φορούν εφαρμοστή φόρμα χωρίς μανίκια. Το παντελόνι είναι κοντό για τις ασκήσεις εδάφους και το άλμα, ενώ για τα υπόλοιπα όργανα είναι μακρύ. Επίσης, φορούν ειδικά δερμάτινα παπούτσια ή διαγωνίζονται ξυπόλητοι. Επίσης, στην ενόργανη γυμναστική χρησιμοποιείται μια ειδική πούδρα για τα χέρια και τα πόδια, η μαγνησία. Η μαγνησία, που χρησιμοποιείται και σε άλλα αγωνίσματα, βοηθά στο καλύτερο κράτημα των αθλητών στα όργανα και την αντιμετώπιση του ιδρώτα. Τέλος, σε ορισμένα όργανα οι αθλητές της ενόργανης γυμναστικής χρησιμοποιούν δερμάτινα λουράκια για την ασφαλέστερη λαβή των οργάνων.


Βαθμολογία

Οι αθλητές αξιολογούνται από επιτροπή που απαρτίζεται από έναν επικεφαλής (έφορος) και οκτώ κριτές χωρισμένους σε δύο ομάδες-εφορίες. Η πρώτη εφορία, αποτελούμενη από δύο κριτές, δίνει σε κάθε αθλητή το μέγιστο των βαθμών (10). Η δεύτερη εφορία, που έχει έξι μέλη, προσδιορίζει τις μειώσεις από τον μέγιστο βαθμό ανάλογα με τα λάθη του κάθε αθλητή. Λάθη θεωρούνται η έλλειψη ρυθμού, η αστάθεια και διάφορα τεχνικά σφάλματα σε συγκεκριμένες ασκήσεις.